Polish Disability Studies: Inspiring Scientific Area and General Academic Profile of Study
Keywords:
disability studies, interdisciplinary studies on disability, personalization normalization, culture of disabilityAbstract
This article presents general assumptions of an innovative, first in Poland master’s degree – Interdisciplinary Studies on Disability (in the world called Disability Studies). Authors built the theoretical and empirical context of this general profile of studies, using knowledge about international experiences and Polish researches on the phenomenon of disability. Master’s degree Interdisciplinary Studies on Disability were established in 2016 year in The Maria Grzegorzewska University in Warsaw. The establishment of studies was the result of a response to the changing social situation (an increase in social movement for people with disabilities), the increasing need for initiating, designing and implementation of integrated support systems and the need to prepare comprehensive professionals prepared to work with people with disabilities and their families – leaders, researchers, specialists. Authors present also scientific sources as the foundation of initiation and development of a new higher education field of study and opportunity.Downloads
References
Albrecht, G.L.; Seeman K.D.; Bury, M., (2001). Handbook of Disability Studies. Thousand Oaks, London, New Deli: Sage Publications.
Barnes C., (1997). A Legacy of Oppression: A History of Disability in Western Culture In.‘Disability Studies: Past Present and Future’ ed. Barton L. and Oliver M., (1997); Leeds: The Disability Press, pp. 3 – 24
http://disability-studies.leeds.ac.uk/files/library/Barnes-chap1.pdf
Borowska-Beszta, B., (2008). Echa ekspresji. Kulturoterapia w andragogice specjalnej.
Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Borowska-Beszta, B., (2012), Niepełnosprawność w kontekstach teoretycznych i kulturowych.
Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Borowska-Beszta, B., (2013) Etnografia stylu życia kultury dorosłych torunian z zaburzeniami rozwoju. Toruń: Wydawnictwo UMK.
Brueggemann B., (2013). Disability Studies/Disability Culture. In. M., L. Wehmeyer (ed.)
The Oxford Handbook of Positive Psychology and Disability, http://www.oxfordhandbooks.com/view/10.1093/oxfordhb/9780195398786.001.0001/ oxfordhb-9780195398786-e-008
Chodowska, M., (1993). Kobieta niepełnosprawna. Socjopedagogiczne problemy postaw. Lublin. Wydawnictwo UMCS.
Chodkowska, M., (1994). Kulturowe uwarunkowania postaw wobec inwalidztwa oraz osób niepełnosprawnych: ciągłość i możliwości zmiany. W: M. Chodkowska (red.), Człowiek niepełnosprawny: problemy autorealizacji i społecznego funkcjonowania: Charisteria dla Profesor Zofii Sękowskiej (pp. 111–126). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Chodynicka, A.M., Rycielski, P., (2008). Inni czy podobni? Charakterystyka osób z ograniczeniem sprawności. Warszawa: Wydawnictwo SWPS Academica.
Doroba, M. (2010). Normalizacja, integracja i inkluzja społeczna w życiu osób z niepełnosprawnych. Możliwości i ograniczenia. Część 1. Edukacja. Szkoła Specjalna, 1, pp. 5–19.
Dykcik, W., (red.). (1996). Społeczeństwo wobec autonomii osób niepełnosprawnych. Poznań: Wydawnictwo Eruditus.
Dykcik, W., (2001). Nowatorskie i alternatywne metody w praktyce pedagogiki specjalnej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Dykcik, W., (red.) (2007). Pedagogika specjalna. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
European Disability Strategy 2010–2020: http://eur-lex.europa.eu/legal- content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A52010DC0636&qid=1415809599955.
Ferguson P.M., Nusbaum E., (2012) Disability Studies: What Is It and What Difference Does It Make? Research & Practice for Persons with Severe Disabilities, Vol. 37, No. 2, 70-80
Gasik, W., (1990). Kształcenie nauczycieli szkół i zakładów specjalnych do 1939 W: S. Mauersberg (red.), Dzieje szkolnictwa i pedagogiki specjalnej. Warszawa: PWN.
Głodkowska, J., (2012). Konstruowanie umysłowej reprezentacji świata. Diagnoza, możliwości rozwojowe i edukacyjne dzieci z lekką niepełnosprawnością intelektualną – w aspekcie stałości i zmienności w pedagogice specjalnej. Warszawa: Wydawnictwo APS.
Głodkowska, J., (2014a). Autorstwo życia a niepełnosprawność – ponawiane odczytywanie idei normalizacji. Człowiek – Niepełnosprawność – Społeczeństwo, 1, pp. 75–97.
Głodkowska, J., (2014b). Rozważania o podmiotowości a niepełnosprawność – u źródeł współczesnego ujęcia i w perspektywie interdyscyplinarnej. Człowiek – Niepełnosprawność – Społeczeństwo, 2, pp. 91–110.
Głodkowska, J., (2014c). Być podmiotem i stawać się autorem swojego życia – paradygmat wsparcia w przygotowaniu osób z niepełnosprawnością do budowania własnej tożsamości i wzbogacania dobrostanu. Człowiek – Niepełnosprawność – Społeczeństwo, 4, pp. 29–44.
Głodkowska, J., (2015). Autorstwo własnego życia osoby z niepełnosprawnością – konceptualizacja w perspektywie dobrostanu, podmiotowości, optymalnego funkcjonowania i wsparcia (pp. 110–134). W: J. Głodkowska (red.), Personalistyczne ujęcie fenomenu niepełnosprawności. Warszawa: Wydawnictwo APS.
Jutrzyna, E., (2002). Edukacja artystyczna jako szansa kreatywności osób niepełnosprawnych. W: W. Dykcik, C. Kosakowski, J. Kuczyńska-Kwapisz (red.), Pedagogika specjalna szansą na realizację potrzeb osób z odchyleniami od normy. Warszawa: UWM, UAM, APS.
Jutrzyna, E., (2003). Twórczość osób niepełnosprawnych w ujęciu aksjologicznym. W: K. Rzedzicka, A. Kobylańska (red.), Dorosłość, niepełnosprawność, czas współczesny. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Kosakowski, Cz., (1997). Problem podmiotowości i autorewalidacji w pedagogice specjalnej. W: H. Machel (red.), Podmiotowość w pedagogice specjalnej. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Kosakowski, Cz., Krause, A., (red.). (2005). Normalizacja środowisk życia osób niepełnosprawnych. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
Kossewska, J., (2003). Społeczeństwo wobec osób niepełnosprawnych – postawy i ich determinanty. Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis. Studia Psychologica, 1, pp. 39–59.
Krause, A., Żyta, A., Nosarzewska, S., (2010). Normalizacja środowiska społecznego osób z niepełnosprawnością intelektualną. Olsztyn: Akapit.
Kryńska, E., (red.) (2013). Analiza sytuacji osób niepełnosprawnych w Polsce i Unii Europejskiej. Raport przygotowany w ramach projektu „Zatrudnienie osób niepełnosprawnych – perspektywy wzrostu”, Warszawa: Instytut Pracy i Spraw Socjalnych.
Kulbaka, J., (2012). Kalendarium najważniejszych wydarzeń w historii PIPS – WSPS – APS W: H. Markiewiczowa, J. Kulbaka (red.), Sami tworzyliśmy te historię. Księga pamiątkowa z okazji 90.rocznicy powstania Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie (1922–2012). Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
Lindyberg, I.,(2001). Rodzina dziecka upośledzonego w perspektywie biograficznej. W: A. Maciarz, Z. Janiszewska-Niścioruk, H. Ochoczenko (red.), Człowiek niepełnosprawny w rodzinie i środowisku lokalnym. Zielona Góra: Wydawnictwo Lubelskiego Towarzystwa Naukowego.
Mikrut, A.,(2009). Podmiotowość jako paradygmat pedagogiki specjalnej. W: Pedagogika specjalna. Różne poszukiwania – wspólna misja. Warszawa: Wydawnictwo APS.
Obuchowska, I., (1987). Obecne i nieobecne paradygmaty w pedagogice specjalnej. Kwartalnik Pedagogiczny, 4, pp. 29–33.
Office of the Government Plenipotentiary for Persons with Disabilities http://www.niepelnosprawni.gov.pl/index.php?c=page&id=78&pdf=1
Otrębski, W., (2007). Zakres i jakość doświadczeń zawodowych a poczucie jakości życia osób z niepełnosprawnością intelektualną. W: E. Zasępa, S. Ślaski, (red.), Jakość życia osób niepełnosprawnych i ich rodzin (pp. 43–76). Kraków: Wydawnictwo Naukowe AKAPIT.
Palak, Z., Lewicka, A., Bujnowska, A., (2006). Jakość życia a niepełnosprawność. Konteksty psychopedagogiczne. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Parchomiuk M., Byra S., (2006). Rodzaj niepełnosprawności a poczucie jakości życia. W: Z. Palak (red.), Jakość życia a niepełnosprawność. Konteksty psychopedagogiczne (pp. 25–34). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Podgórska-Jachnik, D., (2009). Pedagogika specjalna w pogoni za uciekającym podmiotem. W: Pedagogika specjalna. Różne poszukiwania – wspólna misja. Pamięci Profesora Jana Pańczyka. Praca zbiorowa (pp. 165–179). Warszawa: Wydawnictwo APS.
Rembis M., (2010). Disability Studies http://cirrie.buffalo.edu/encyclopedia/en/article/281/.
Rembis, M., Pamula, N., (2016). Disability Studies: A View from the Humanities.
CzłowiekNiepełnosprawnośćSpołeczeństwo. (pp. 5-25).
Rzeźnicka-Krupa, J.(2009). Niepełnosprawność i świat społeczny. Szkice metodologiczne. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Rzeźnicka-Krupa, J., (2011). Niepełnosprawność i pedagogika. Pytanie o podmiot a kwestia tożsamości i zmiany paradygmatycznej dyscypliny. Studia z Teorii Wychowania, 2, 2, pp. 267–283.
Sadowska, S., (2006). Jakość życia uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Section for the Study of Chronic Illness, Impairment and Disability (SSCIID) http://www.disstudies.org/about/mission-and-history
Smoczyńska, K., (2010). Ocena jakości życia osób niepełnosprawnych. W: Brzezińska, A.I., Pluta, J., Rycielski, P., (red.). (2010). Potrzeby specyficznych grup osób z ograniczeniami sprawności: wyniki badań (pp. 92–104). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Stochmiałek, J., (2002). Edukacja i zatrudnienie osób niepełnosprawnych w krajowej i europejskiej polityce społecznej. W: W. Dykcik, C. Kosakowski, J. Kuczyńska- Kwapisz (red.), Pedagogika specjalna szansą na realizację potrzeb osób z odchyleniami od normy. Olsztyn–Poznań–Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego Oddział w Poznaniu.
Szczupał, B., (2008). Godność osoby z niepełnosprawnością. Studium teoretyczno-empiryczne poczucia godności młodzieży z dysfunkcją narządu ruchu. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akapit.
Tomaszewski, T., (1985). Człowiek jako podmiot i człowiek jako przedmiot. W. J. Reykowski, O.W. Owczynnikowa, K. Obuchowski (red.), Studia z psychologii emocji, motywacji i osobowości (pp. 59–74). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
United Nations General Assembly on December 13, (2006) http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20120001169
Walęcka-Matyja, K., (2013). Psychologiczne i społeczno-kulturowe determinanty postaw wobec osób niepełnosprawnych. W. E. Zasępa (red.), Doświadczanie choroby i niepełnosprawności. Warszawa: Wydawnictwo APS.
Wiszejko-Wierzbicka, D., (2010). Czynniki warunkujące jakość życia osób niepełnosprawnych. W: A.I. Brzezińska, J. Pluta, P. Rycielski (red.). (2010). Wsparcie dla osób z ograniczeniami sprawności i ich otoczenia: wyniki badań (pp. 46–63). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Wojciechowski, F., (2002). Podmiotowy i ekologiczny kontekst procesu rehabilitacji. Implikacje dla praktyki. W: W. Dykcik, B. Szychowiak (red.), Nowatorskie i alternatywne metody w teorii i praktyce pedagogiki specjalnej (pp. 101–117). Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Wojciechowski, A., (2001). Obecność. Teksty zebrane. Pamiętnik PRTON. Toruń: Wydawnictwo UMK.
Wojciechowski, A. (2004). Terapia spotkania. Toruń: Wydawnictwo UMK.
Zawiślak, A., (2011). Jakość życia osób dorosłych z niepełnosprawnością intelektualną. Warszawa: Difin.
Żuraw, H., (1999). Procedury jakościowe w pedagogice. W: W. Dykcik (red.), Pedagogika specjalna w sytuacji aktualnych zagrożeń i wyzwań XXI wieku. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Żuraw, H., (2001). Rewalidacyjne funkcje udziału w kulturze – aplikacja teorii Profesora Aleksandra Hulka. W: G. Dryżałowska (red.), Paradygmaty i przeobrażenia edukacji specjalnej w świetle dorobku Profesora Aleksandra Hulka (pp. 164–170). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
Żuraw, H., (2008). Udział osób niepełnosprawnych w życiu społecznym. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
Additional Files
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
